Wat voor soort 12V accu te gebruiken voor 220V omvormers?
Je wilt voor je camper, tuinhuisje, zomerhuisje, strandhuisje, caravan, plezier/zeilboot, woonboot, of gewoon in huis (als de elektriciteit uitvalt) een goede accu kopen die je kan gebruiken om een omvormer van 12V naar 220V op aan te sluiten. Je vraagt je af: wat voor accu zal ik kopen? Op deze pagina gaan we in op de verschillende type accu's. Maar we zullen alvast beginnen met ons belangrijkste advies: koop vooral geen auto start accu! Voor de meeste onder ons zal een AGM accu een zeer goede keuze zijn als het gaat om een "droge accu", bij intensief gebruik over zeer lange periode kan een "natte" deep cycle accu te overwegen zijn maar vergt wel aandacht en onderhoud. Een alternatieve maar mindere keuze is een camping/recreatie/marine/hobby/huishoud accu (ze hebben veel namen), maar bedenk: goedkoop is duurkoop! Betaal liever iets meer voor een goede AGM accu, ze gaan veel langer mee en zijn dus uiteindelijk veel goedkoper.
Je zal het waarschijnlijk niet geloven, maar het kiezen van iets ogenschijnlijk simpel als een accu, blijkt een behoorlijk complexe keuze te zijn. Dat komt omdat accu een samenspel is van eigenschappen waarin compromissen gesloten moeten worden. Denk dan aan: prijs, levensduur, zelfontlading, gewicht, onderhoud, maximale stroomafname, maximum aantal laadcycli, hoe diep je hem mag ontladen en hoe snel je hem mag laden. Bedenk, er bestaat geen all-round beste accu! Alleen een accu die voor jouw toepassing en jouw voorkeuren het beste bij je past.
We hebben niet de intentie om op deze pagina alles uit de doeken te doen over accu's. Daar zijn vele dikke boeken over geschreven. We beperkten ons dus tot het meest essentiële. Accu's:
- zijn zeer duur
- zijn zeer zwaar
- hebben een beperkte levensduur
- kunnen niet veel keer ontladen/geladen worden
- gaan snel kapot (als je de gouden regels van de accu's niet respecteert)
- hebben veel aandacht nodig (geldt vooral voor natte accu's)
- hebben weinig energieinhoud (zijn snel leeg)
12 Volt "droge" AGM accu van Cellpower CPC serieIn het kort
Wil je 220 Volt hebben met een omvormer die je aansluit op een 12V accu om daar voor een aantal uren of wellicht dagen elektrische apparatuur op te laten werken zoals je tv, dvd, satellietontvanger, radio, pc, laptop, etc. dan komt vrijwel iedereen, uiteindelijk uit bij een AGM accu. Je kan dus gelijk nu stoppen met lezen en op zoek gaan naar een AGM accu. Je zal er veel plezier van hebben. Koop wel een goede bijpassende acculader die geschikt is voor AGM (Absorbed Glass Matt) accu's. Doe jezelf een plezier en lees aandachtig de gouden regels voor accu's door. Na het maken van de keuze van het type accu is het bepalen van de capaciteit het allerbelangrijkste. Natuurlijk, je kan nog een campingaccu overwegen, maar uiteindelijk ben je daar, op lange termijn, duurder mee uit mede omdat de levensduur beperkter is.
Natte en droge accu's
Accu's (in dit kader die voor 220V omvormers gebruikt worden, want er zijn ontzettend veel meer type accu's) zijn in te delen in twee hoofd categorieën: natte en droge accu's. Natte accu's zijn niet aan de buitenkant nat, die zijn even droog als "droge" accu's. De term "nat" refereert aan het "medium" wat zit tussen de plus en min pool van de accu. Is dit een vloeistof (verdunt zwavelzuur) dan spreken we van een natte accu. Een accu die, als je er een gat in boort, geen elektrolyt (accuzuur) verliest, zoals bij een gel of AGM accu's worden droge accu's genoemd. Bij droge accu's is nog steeds sprake van zwavelzuur wat zich bevindt tussen de plus en minpool, allen zit dit in een gel of is dit geabsorbeerd in een ander materiaal zoals (holle) glasvezel matten.
- Natte accu's zij te herkennen aan de schroefdoppen boven op de accu. Ze zijn soms, zeker niet altijd, ook te herkennen aan een semi transparante behuizing. je kan dan van buitenaf, door de kunststof behuizing zien hoe hoog het vloeistof niveau (accuzuur) is waardoor je in staat bent om te kunnen beslissen of de accu bijgevuld moet worden (met gedestilleerd water) of niet. Zoals vaak: omgekeerd hoeft niet waar te zijn. Een accu met een ondoorzichtige behuizing, zoals de hiernaast afgebeelde en Trojan T-105-RE accu, is niet transparant maar is toch een "natte" accu. Dus transparant betekent dat het een natte accu is, maar andersom geeft dit geen garantie. Let op: soms zijn de doppen niet goed zichtbaar omdat een kunststof strip over de doppen zit.
- Droge accu's hebben geen doppen. Je kan het accuzuur dus niet bijvullen met gedistilleerd water. Ze hebben wel een overdrukventiel waardoor gassen en waterdamp kunnen ontsnappen mocht je bijvoorbeeld de accu slecht opladen. Dat is funest voor de accu want bijvullen kan dus niet meer.
Overzicht accu typen en eigenschappen
Beknopt overzicht van accutypen en hun belangrijkste eigenschappen. De waarden zijn indicatief en zijn gebaseerd op normaal gebruik van een accu in combinatie met een 220 Volt omvormer. Zo gaat een auto start accu in je auto jaren mee, maar i.c.m. een omvormer is de levensduur beperkt zijn tot een aantal maanden. Dat komt omdat de autoaccu totaal niet ontworpen is voor het langdurig leveren stroom, maar juist heel kort. Het aantal laadcycli is afhankelijk van de mate waarin de accu (steeds) wordt ontladen. Bij vrijwel geheel ontladen geldt de laagste waarde in onderstaand overzicht, bij maar 30% ontladen: de hoogste waarde.
| accu type | prijs | levensduur | laad cycli | zelfontlading / maand | diep ontladen | snel opladen | knalgas productie | regelmatig bijvullen? |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| auto start accu | € | max. 1 jaar | zeer beperkt | zeer hoog (10%) | heel onverstandig | ja | ja | ja |
| natte deep cycle accu (semi) tractie | €€€ | 5-12 jaar | 400 - 1200 | hoog (5-10%) | mogelijk | ja | ja | ja |
| Gel deep cycle accu | €€ | 4-20 jaar | 300 - 1300 | laag (5%) | mogelijk | nee | nee | nooit |
| Gel long life accy | €€€ | tot 20 jaar | 1200 - 2400 | laag (5%) | mogelijk | nee | nee | nooit |
| AGM accu | €€ | 4-10 jaar | 200 - 900 | zeer laag (1-2%) | zeer goed mogelijk | ja | nee | nooit |
Standaard auto start lood accu
Deze natte accu met loodplaten, moet in een hele korte tijd zeer veel stroom kunnen leveren om een motor te kunnen starten. Deze accu wordt maar een heel klein beetje ontladen. Veel ontladen is zeer slecht voor deze accu. Daar neemt de levensduur drastisch mee af. Dit is (in de meeste gevallen) een "natte accu" met alle nadelen van dien (hoewel moderne auto's steeds vaker worden uitgevoerd met een AGM accu). Het gebruik van traditionele auto start accu's voor wat langere perioden in caravan, camper, boot, tuinhuis, zomerhuis, strandhuis e.d. is zeer sterk af te raden. Wanneer je de accu regelmatig 40% ontlaad (dus nog 60% overhoudt), is dit funest voor dit type accu, die daar immers niet voor gebouwd is, en zal daardoor zeer snel kapot gaan. Denk aan een periode van maanden. Daarnaast, een standaard start accu kent een zeer grote zelfontlading van wel 10% per maand. In een paar maanden loopt hij zelf leeg en dit is funest voor de accu (denk aan opslag in winter). Koop dit type accu dus niet voor gebruik met een 220V omvormer. Kan je dan, in je auto of camper geen 220V omvormer aansluitgen op je accu? Dat wel, maar dan voor een paar keer en liefst nog als hij (in je auto/camper/boot) tegelijkertijd bijgeladen wordt door je dynamo. Voor een enkele keer op vakantie in je auto is het geen probleem. Maar ontlaad de accu liefst zeerbeperkt! Hou tevens de stromen uit de accu beperkt. Voor doorsnee auto's moet je omvormer niet meer vermogen dan 150-250 Watt zijn, als je de omvormer gebruikt met een uitgeschakelde motor. Als je de motor laat draaien dan zijn veel hogeren stromen mogelijk maar dat komt omdat de omvormer niet de accu belast maar de auto dynamo en dat is geen enkel probleem.
Semi tractie accu / deep cycle accu's
Dit type accu ondersteund zeer diepe en frequente ontladingen. Dit type accu kan van het natte type zijn maar evenzo AGM.
Camping / marine / hobby / recreatie / huishoud accu's
Helaas bestaat er geen standaardisatie in accu benamingen. De ene leverancier zal u een "natte" accu verkopen als campingaccu, de ander een gel accu en de volgende een AGM accu. Veel camping accu's zijn meestal gel accu's maar we treffen ook natte accu's aan.
Natte accu
Een natte accu is een accu die regelmatig gecontroleerd moet worden op het vloeistofpijl en moet eventueel bijgevuld worden met gedestilleerd of gedemineraliseerd water. Van natte accu's bestaan zeer veel uitvoeringen. De deep cycle natte accu's van Trojan, Rolss-Surrette en Exide zijn heel bekend. Daar moet je een flinke duit voor neertellen maar daar heb je jaren plezier van. Dit type accu wordt vooral gebruikt als je dag in, dag uit, de omvormer gebruikt. Denk aan woonboten, professionele vaart, huizen die niet aangesloten zijn op het openbaar elektriciteitsnet en dergelijke. Dit accu type kan diep ontladen worden en zal daardoor niet snel kapot gaan. Deze accu's worden in vele kwaliteitsniveau's aangeboden. Duur is niet altijd beter, maar goedkoop is zeker slechter. Waarschuwing: een natte accu vooral als hij meer ontladen is, kan bevriezen en houdt het einde in van de accu. Een ander punt van aandacht is veiligheid. Dit type accu produceert tijdens het laden het zeer explosieve knalgas. Daardoor moet dit type accu in een goed geventileerde kast staan waarbij de ventilatie van buiten komt en daar weer naar toe gaat.
Gel accu's
Gel accu's zijn "droge" accu's. Het zuur zit opgesloten in een gel. Voor de komst van de AGM accu was dit een veel toegepaste accu in de situatie die wij hier beschrijven, dus in gebruik met een 220 Volt omvormer. Gel accu's hebben een aantal nadelen, maar daar staat een lange levensduur tegenover. Ze hebben een hogere inwendige weerstand, dus minder geschikt om zeer grote stromen te leveren (in relatie tot hun capaciteit), ze kunnen wat minder snel opgeladen worden dan AGM accu's. De levensduur is langer dan de AGM accu. Bij onachtzaam gebruik, zoals te snel laden, of te lang laden met een ongeschikte lader, kan de accu permanent (kleine) beschadigingen oplopen doordat de gel verdampt en ter plekke lege ruimten achterlaat waardoor de capaciteit afneemt. De gel accu's hebben een accu lader nodig die specifiek ingesteld kan worden voor Gel accu's. Dit komt mede omdat gel accu's in de absorption laad fase met een iets lagere spanning geladen moeten worden.
AGM accu's
Voor langdurig gebruik van een omvormer is de AGM accu, samen met de Gel accu het aangeweze type accu. De prijs is wel wat hoger dan een natte accu. Maar daar staat tegen over dat je er geen omkijken naar hebt. Wat maakt AGM accu's zo prettig? Een zeer lage zelfontlading, ongeveer 1% per maand, geheel gesloten, zelfs als je hem kapotstoot zal er geen accuzuur uit lopen. Hij kan enorm hoge stromen leveren en je kan hem met zeer grote stromen laden. De accu kan zeer diep ontladen worden en dit heeft (in veel mindere mate) invloed op de levensduur. Naast de iets hogere prijs is de AGM iets groter in omvang. Een AGM accu zal niet kapot gaan van temperaturen onder het vriespunt. Een AGM accu kan, mits goed geladen voor de winter, zonder bijladen een "winterrust" goed doorstaan. Dit komt door hun geringe zelfontlading.
Onderhoud en gevaar van natte accu's
Traditionele natte lood accu's, hebben onderhoud nodig. Tijdens het opladen gaat het zuur in de accu op het einde van de laadcyclus een beetje borrelen. Daarmee verdampt een klein beetje water uit het zuur. Dit borrelen is bij dit type accu gewenst. Deze natte accu's hebben dopjes, via deze ingangen kan je (zuiver/gedistilleerd) water toevoegen. Boven de platen moet altijd ongeveer 1 centimeter accuzuur staan. Doe je dit niet dan trekken de loodplaten snel krom wat het einde inluidt van je accu.
Tijdens het opladen van natte load accu's ontstaat er waterstof en zuurstof (wat samen knalgas wordt genoemd). Dit is een zeer ontbrandbaar gas. Daarom moet je in huis dit soort accu's eigenlijk niet opladen! Of ze moeten in een goed geventileerde ruimte staan, of in een afgesloten ruimte/container die met de buitenlucht is verbonden. Veel maar niet alle natte accu's hebben een dun slangetje waarmee het knalgas naar buiten geleid kan worden.
Traditionele lood accu's zijn gevaarlijk. Ze bevatten zwavelzuur, als je dit over je heen krijgt, op je huid, of kleren zal dit enorme gevolgen hebben. Als je ze toch gaat gebruiken plaats deze altijd in beschermende accubak (speciaal hiervoor te koop). Draag beschermende kleding, handschoenen en veiligheidsbril tijdens onderhoud van natte accu's.
